Verdiepen

Hier vind je achtergrondinformatie bij het thema, voedsel voor je spiritualiteit
en tips voor de geloofsopvoeding.

Luisteren kan je leren

De basisstructuur van ons bestaan wordt duidelijk meteen na de geboorte. De levenskreet (Ik ben er! Ik ben in nood!) wordt gehoord en beantwoord. Anders is er geen leven. Later zullen wij misschien even de illusie hebben dat we zelfredzaam zijn (dit idee komt vaak voor tussen de 20 en 50 jaar), maar uiteindelijk ontkomt geen mens aan zijn afhankelijkheid. Ook als wij het niet willen, hebben we anderen nodig voor levensmiddelen, bescherming, vriendschap, en zingeving. Daarom moeten we naar elkaar luisteren en elkaar helpen.

Bezig met eigen gedachten
Toch is het – helaas! – mogelijk om vooral naar je eigen stem te luisteren. Hier spreek ik uit ervaring - want ik hoor tot  het reflexief /introverte type- en verzand ik soms in mijn eigen gedachtes. Dan merkt mijn vrouw Janke op, dat ik niet 'aanwezig' ben – bijvoorbeeld als er aan tafel praktische zaken worden besproken met de kinderen. “Je bent er, maar je bent er niet.”
Om nog een paar voorbeeld te noemen: hoe vaak heb ik de naam gemist van iemand die aan me zich voorstelde? Of hoe vaak heb ik niet echt gehoord wat iemand zei in een gesprek, omdat ik alvast bezig was met wat ik wou zeggen. Het lijken misschien kleine dingen, maar toch zijn ze voor mij een geestelijke uitdaging. Want als mens wil ik niet wegzinken in mijn eigen innerlijkheid maar wil ik, zoals Jezus beveelt, mijn naaste liefhebben als mezelf (Marcus 12:31).

Bewustwording en oefenen
Om dit doel te realiseren, heb ik oefeningen bedacht. Ik probeer nu bijvoorbeeld extra alert te zijn als iemand zijn naam zegt. Als ik het niet goed gehoord heb, vraag ik het na.
Als iemand vertelt over een situatie waarvoor gebed gewenst is, dan schrijf ik het op in een notitieboek om het beter te onthouden. Verder probeer ik gewoon beter te kijken naar de mensen om me heen.
Eén vrucht van dit laatste was mijn vriendschap met Piet Vel. Piet woonde direct tegenover ons. Aanvankelijk kende ik hem niet, want hij kwam niet naar buiten (hij was 90 en slecht ter been). Maar vlak voor Kerst een jaar of zes geleden hadden Janke en de kinderen kerstkoekjes gemaakt, en deed ik mee met het rondbrengen aan de buren. Piet ontving ons hartelijk. Vanaf die tijde kende ik hem als een ontzettend aardige man met een boeiend levensverhaal. Zoon van een visser in Noord Holland (Oostknollendam), werd hij tijdens de tweede wereldoorlog naar Duitse werkkampen gestuurd. Na de oorlog speelde hij meer dan 30 jaar trombone in het Utrechts Symfonie Orkest. Opvallend in zijn anekdotes, vond ik altijd, was zijn oog voor details – je zag het allemaal voor je – en zijn grote dank en waardering voor alles wat hij meegemaakt had. Op een dag zei iemand tegen hem, “Je zou je verhalen moeten opschrijven.” “Maar ja,” zei hij later tegen mij, “dat kan ik niet.” Daarom bood ik aan om het voor hem te doen. Vanaf die tijd zocht ik hem één keer in de week op. Hij vertelde en ik schreef. Op 25 januari jl. overleed hij. Zijn verhalen breng ik nu samen in een kort boek. Leve de vriendschap!

En ... God luistert ook goed!
Natuurlijk is de allereerste en beste luisteraar God zelf, die gehoor geeft als mensen roepen (Psalm 34:18). Tegen Mozes zegt Hij: “Ik heb de ellende van mijn volk ik Egypte gezien, de jammerklacht over hun onderdrukkers gehoord. Ik ken hun lijden. Ik ben afgedaald om hen te bevrijden…” (Exodus 3:7-8) Dit doet me denken aan mijn eigen jammerklacht 35 jaar geleden in een verlaten kerk. Mijn innerlijke stem – de stem van een angstige, eenzame ziel – riep: “Is er Iemand daarboven – of ben ik nu gek aan het worden?” Geen stem gaf antwoord op die dag, maar ik had absoluut zeker het gevoel dat ik gehoord werd. En zo is dat altijd gebleven.

“Wie oren heeft, moet horen” (Matteüs 11:15).

Tim Schilling